Türkiye Yazarlar Birliği, İskilip Kaymakamlığı, İskilip Belediyesi, Bolu Çorumlular Derneği ve Genç Kızılay tarafından organize edilen İstanbul’un Fethinin manevi mimarı Akşemseddin Hazretleri vefatının 564. Yılında İskilip’te anıldı. Saat 12.30’da İskilip Şeyhyavsi Camiinde okunan Kur’an-ı Kerim Tilaveti ve Mevlidi Şeriften sonra İskilip Öğretmenevi Konferans Salonunda Panel düzenlendi.

Panele konuşmacı olarak Türkiye Yazarlar Birliği Şeref Başkanı Dr. Mehmet Doğan, Tarihçi Yazar Arkeolog Ali Kılcı, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi TYP Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Coştu, Bolu Çorumlular Derneği Şeref Başkanı Fikret Kısar katıldı.

PANELE KATILIM YOĞUN OLDU

Katılımın yoğun olduğu panel programına Çorum Vali Yardımcısı Tamer Orhan, İskilip Kaymakamı Yunus Emre Vural, Belediye Başkan Vekili Hatun Çam, protokol mensupları, çok sayıda akademisyen, din görevlileri ve İskilipliler iştirak etti.

KAYMAKAM VURAL; “HERKESİN, ÖZELLİKLE GENÇLERİN BU BİLGİLERDEN İSTİFADE ETMESİ BİZLERİ ÇOK MUTLU EDER”

Selamlama konuşması yapan Kaymakam Yunus Emre Vural; “ Bu gün İskilipli Âlimler önemli şahsiyetler anılacak. Hocalarımız bu gün Ak Şemseddin’den, Ebussuud’dan önemli ailelerden ve şahsiyetlerden bahsedecekler. Solonda bulunan herkesin özellikle gençlerin bu bilgilerden istifade etmesi bizleri çok mutlu eder. Bu programımızın da İskilip’imiz için feyizli olmasını Rabbimden temenni ediyorum. Buraya kadar gelen konuşmacılarımıza ve sizlere çok teşekkür ediyorum” dedi.

ARICAN; “YILIN İLK PROGRAMINA ÂLİMLER ŞEHRİ İSKİLİP’TEN BAŞLIYORUZ”

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi TYP Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan “Türkiye Yazarlar Birliği olarak 45. Yılımızda programlarımıza ülkemizin Âlimler Şehri, İlim insanları, gönül insanları yetiştiren İskilip’te başlıyor olmamız hem Cumhuriyetin 100. Yılı hem de Türkiye Yazarlar Birliğinin 45. yılı adına önemli. Burada yapacağımız panelin gençlerimiz açısından önemli olduğunu düşünüyorum.

DOĞAN; “BİZ BİR ŞEHRİ TANIMADAN ÖNCE O BELDENİN YETİŞTİRDİĞİ İNSANLARI TANIRIZ”

Türkiye Yazarlar Birliği Başkanı Türkiye Yazarlar Birliği şeref Başkanı Dr. Mehmet Doğan; “Biz bir şehri tanımadan önce o beldenin yetiştirdiği insanları tanırız. İskilip’i tanımadan önce il tanıdığım şahsiyet Atıf Efendidir. Önemli şahsiyetlerden biri de Ebussuud Efendidir. Akşemseddin’de Ebussuud Efendi’ de Osmanlı imparatorluğunun 100 yılında etkili olmuş şahsiyetlerdir. Geçtiğimiz yıl Akşemseddin hazretlerinin ikamet ettiği köyü ziyaret etme imkanımız olmuştu. İstanbul’un fethinde Akşemseddin askerlerin bulunduğu yerlerde manevi katkılarda bulunmuştur. Manevi fetih olmasaydı fetih sonuca ulaşmazdı.

ALİ KILCI; “EVLİK CAMİNİN ONARILMASI VE ÇİLEHANENİN TEMİZLENMESİ GEREKİYOR”

Arkeolog Tarihçi Yazar Türkiye Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu üyesi Ali Kılcı; “Akşemseddin hakkında çok sayıda belge bulunmakta. Bu vesile ile Akşemseddin kitabını yazdık. Kitabımızda çok sayıda Akşemseddin’le ilgili belge bulunmaktadır.  Elimizdeki belgelerin yarısını değerlendirebildik.

Evlik köyünde çeşitli düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Evlik camiinin tanınması gerekiyor. Evlik köyünde bulunan çilehanenin de temizlenmesi bakımının yapılması gerekiyor”

COŞTU; “EBUSSUUD EFENDİNİN TEFSİRİ DERS KİTABI OLARAK OKUTULUYOR”

Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Coştu; “Ebussuud Efendin Fetvaları konusunu işledi. Coştu; “ Ebussuud Efendi Kur’an-ı Kerimin ilk tefsirini yapıyor ve bunu Kanuni Sultan Süleyman’a arz ediyor. Tefsir daha sonra ders kitabı olarak okutulduğu ifade ediliyor” dedi.

KISAR;“HAMİT ÇAĞIL GİTTİĞİ BÜTÜN OKULLARI BİRİNCİLİKLE BİTİRİYOR”

Bolu Çorumlular Derneği Şeref Başkanı Fikret Kısar’da İskilipli Hamit Çağıl ve Ziya Çağıl kardeşlerin hayatını anlattı. Kısar; “Hamit Çağıl 1902 yılında İskilip’te doğmuştur. İskilip’i çok sevdiği için her ay İskilip’e gelirdi. İstanbul Ticaret Lisesini birincilikle bitirmiştir. İstanbul Üniversitesini kazanıyor. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini de birincilikle bitiriyor. Gittiği bütün okulları birincilikle bitiriyor. 1929’da devlet bursuyla birinci olarak Amerika Kolombiya Üniversitesi İktisat Fakültesine kaydoluyor. Kolombiya Üniversitesi İktisat Fakültesini de birincilikle bitiriyor. Burada Türk Bayrağını göndere çektirip İstiklal Marşımızı dinleten yine Hamit Çağıl.

“HAMİT ÇAĞIL DİSİPLİNLİ ÇALIŞKAN DÜRÜST BİR İNSANDIR”

Hamit Çağıl bir akşam yemeğinde Amerikan tarım devi ve büyük bankaların sahibi Rockefeller Hamit Çağıl’a iş teklifinde bulunuyor. Hamit Çağıl’ın verdiği cevap gençler için ibret vericidir. Hamit Çağıl ‘Ben devlet bursuyla buraya geldim, devletime borcum var deyip Türkiye’ye dönüyor. 1936’da Türkiye’ye dönünce petrol ofisi genel müdür yardımcısı oluyor. 1948 yılında devlet görevinden ayrılarak avukatlık yapmaya başlıyor. Bundan sonra da avukatlık yapmış, disiplinli çalışkan dürüst bir insandı Hamit Çağıl.  

Hamit Bey 1951 yılında 68 arkadaşı ile İlim Yayma Cemiyetini kurduğu gibi ilk beş kişilik yönetim kurulundadır. İlim Yayma Cemiyeti kamu yararına olan bir cemiyettir. Binlerce öğrenciye burs verip yurtlarda yatıran bir cemiyettir. 1971 Yılında İlim Yayma Vakfının da kurucusu Hamit Çağıl’dır.

İskilip’te yaptığı eylemleri kısaca anlatayım, İskilip’in Yazıkıran tepesininin ağaçlandırmasına öncülük yaptığını rahmetli babam bana anlatmıştı. Sigara içenleri de yolda durdurup sigaranın zararlarını anlattığının da şahidiyiz. İlk modern bağ ve bahçeyi Hamit Çağıl kurmuştur.

“BİNBAŞI MEHMET HİLMİ EFENDİ TEMENNADAKİ MEVCUT PARKIN ALTINDA YATMAKTA”

Dedesi Binbaşı Mehmet Hilmi Efendidir. Mehmet Hilmi Efendi Gazi Osman Paşa’nın yaveri olup, mezar temenna camisinin arkasındadır. Mevcut park bu mezarın üzerine yapılmıştır.

“İSTİRHAMIMIZ, PLEVNE KAHRAMANI YAVERİ MEHMET HİLMİ EFENDİNİN BİR MEZARI OLSUN”

Sayın Kaymakamımızdan istirham ediyorum; Osmanlı paşalarının içerisinde Plevne kahramanı olarak bilinir. Plevne kahramanı yaverinin de istirham ediyorum bir mezarı olmasını istirham ediyorum” dedi. Hamit Çağıl vasiyeti üzerine İskilip Mutaflar mezarlığına defin ediliyor. Ruhu şad olsun.

“MAHMUT ZİYA ÇAĞIL KUR’AN PSİKOLOJİSİ ÜZERİNE TÜRKİYE’DE İLK DOKTORAYI YAPAN KİŞİDİR”

Gelelim Mahmut Ziya Çağıl’a; İskilip doğumlu, ilkokulu İskilip’te okumuştur. Ortaokulu babasının görevi dolayısıyla Kastamonu’da Liseyi ise İstanbul Sultanisi’nde (İstanbul Lisesi), 1921’de Mektebi Mülkiyeyi Şahane Yani bu gün Kaymakamımızın okuduğu okul olan Siyasal Bilgiler Okulunu kazanıyor. 1923’te Atatürk’ün çocuk projesi için Almanya’ya giderek Martin Luther Üniversitesine kaydoluyor. Mastırını da burada tamamlıyor. 1928’de aynı üniversitede Kur’an psikolojisi üzerine Türkiye’de ilk doktorayı yapan kişidir. Ankara Erkek Lisesinde Almanca ve Felsefe dersleri veriyor, 1933’ten 1966’ya kadar şimdiki Gazi Üniversitesi, yani devrin Ankara Gazi Terbiye Enstitüsünde psikoloji ve pedagoji eğitimi verip, Ziraat Fakültesinde de Almanca dersleri veriyor. Vasiyeti üzerine Mutaflar Mezarlığına defnediliyor.”

“HUKUKUN NİHAİ KAYNAĞI, DAHA DOĞRUSU MENŞEİ ALLAH’TIR”

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan’da İskilipli Orhan Münir Çağıl’ın Hukuk ve Ahlak İlişkisi üzerine konuşmasında; Orhan Münir Çağıl’ın aslında bizden yıllar öncesinde hukukun sadece nazari bir tarafının sadece teknik bir tarafının olmadığını söylüyor. Hukuk sadece bir kanun işi değildir diyor, mevzuat işi değildir diyor, bu hukukun manevi aklımıza, manevi irademize hitap eden tarafı vardır. Asıl bunun yerleştirilmesi gerekir diyor. Hukuk eğitiminde bir kavram kullanıyor, Hukuk kültürü kavramını kullanıyor. Hukuk kavramını da insanların hukuk bilgisine sahip olmasını gerektiğini söylüyor.

“ORHAN MÜNİR ÇAĞIL’IN ESERLERİNİN DAHA ÇOK OKUTULMASI LAZIM”

Bu anlamda Hukukun bir ahlak metafizik cephesi vardır diyor, buraya da önem vermemiz lazım diyor.  Hukuk nihai kaynağı, daha doğrusu menşei Allah’tır. Buraya dayanmayan, buradan kaynağını almayan, buraya dayanmayan hiçbir hukuk adalet dağıtamaz, hakkaniyetli olamaz, merhametli olamaz diyor. İskilip şehrimiz ilimle maneviyatla yoğrulmuş bir şehrimiz. Artık Orhan Münir Çağıl’ın eserlerinin daha çok okutulması lazım diyorum”

BAŞKAN SÜLÜK TEŞEKKÜR ETTİ

Belediye Başkanı Ali Sülük Panel’in düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür ederek; “Vefatının 564. Yılında ilçemizde “Akşemseddin ve İskilip Paneli” düzenlendi. Şeyh Yavsi Caminde ki Mevlid-i Şerif sonrası Öğretmenevi Konferans salonunda düzenlenen Panel etkinliği,  Çorum Vali Yardımcısı Sn. Tamer Orhan, Kaymakamımız Sn. Yunus Emre Vural, Belediye Başkan Vekilim Hatun Çam, Daire amirleri, vatandaşlarımız ve öğrencilerimizin katılımlarıyla gerçekleşti. Oturum Başkanlığını Ankara Sosyal Bilimler Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan yaparken, konuşmacılar ise Türkiye Yazarlar Birliği Şeref Başkanı Mehmet Doğan, Hemşehrilerimiz Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Prof. Dr. Yakup Çoştu, Arkeolog/ Araştırmacı yazar Ali Kılcı ve Bolu Çorumlular Derneği Şeref Başkanı Fikret Kısar’dan oluştu.

SÜLÜK “BU VE BENZERİ ÇALIŞMALARIN YANINDA OLACAĞIM”

Bugün burada çok güzel bir panel olduğunu düşünüyorum. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim. Çok saygın hocalarımızı bizlerin istifadelerine sunan herkese çok teşekkür ederim. İskilip Belediye Başkanı olarak bu ve benzeri çalışmaların yanında olacağımı belirtmek isterim. Ayrıca bu yaptığımız etkinliklerle de ilçemizin adını ülke genelinde duyurma fırsatını yakalıyoruz. Konuşmacı olarak katılan değerli hocalarımıza, Panelimizi sonuna kadar izleyen davetliler ve İskilip halkına teşekkür ediyor, şükranlarımı sunuyorum” dedi.